Osmanlı Ardıl Devletlerinin Siyasal Sistemleri Cilt – 1 PDF indir

Osmanlı Ardıl Devletlerinin Siyasal Sistemleri Cilt – 1 Kısa Özet

Karşılıklı olarak bağımlılık ilişkisiyle birbirine bağlı yapılardan bir araya gelen bütüne sistem ismi verilmektedir. Bu kavramın, her bilim dalında çeşitli sınıflandırmalarda kullanıldığı görülmektedir.

20. yüzyıla gelindiğinde ise siyaset bilimi içinde de aktif bir biçimde sistem kavramının telaffuz edilmeye başlandığı göze çarpmaktadır. Lakin siyasi sistem kavramından ne bilinmesi gerektiği hususunda farklı fikirler bulunmaktadır.

Bu noktada, Gabriel A. Almond’un tanımlamasından hareketle *siyasi sistem* kavramından; yasama, yürütme, yargı, siyasi partiler, baskı grupları gibi yapıların bilinmesi gerektiği zikredilebilir. Bu eserin muhtevası bu tanımlamadan hareketle belirlendiği için kitabın başlığında *siyasi sistem* kavramı kullanılmıştır.

Gerek ulusal gerekse de ülkeler arası akademik eserlerde, ülkelerin siyasi sistemlerinin tek bir çatı altında sınıflandırıldığı ve ayrıntı kısmı ile incelendiği eserlerin yetersizliği bu konunun çalışılmasında ana motivasyonumuzu oluşturmuştur. Bilhassa ülkemizde, ülkelerin siyasi sistemlerini hukuki anlamda kaleme alan akademik çalışmalarda yalnızca belli konuların üzerine değinildiği ve bu eserlerin genelinde Batı Avrupa ile Kuzey Amerika ülkelerinin incelendiği görülmektedir. Yabancı eserler incelendiğinde ise Dünyadaki tüm ülkelerin siyasi sistemlerinin tek bir eserde anlatıldığı fakat bu eserlerin ansiklopedi şeklinde yazıldığı, ülke rakamının fazla olması sebebiyle birden fazla hususun kısaca anlatıldığı ve bu eserlerin uzun seneler önce yazıldığı görülmektedir. Aradan geçen zaman içinde ülkelerin hükümet sisteminin değiştirildiği, yasama, yürütme ve yargı organlarının yapılarında ve seçim sistemlerinde ciddi sayılabilecek tadilatların yapıldığı, ülke siyasetine hâkim olan partilerin yahut bu partilerin ideolojilerinin değiştiği, ülkelerin bölünerek içinden yeni devletlerin çıktığı ve hatta ülkelerin isimlerini dahi değiştirdiği göze çarpmaktadır. Bu nedenle yabancı literatürdeki kitapların bi hayli eskimiş kabul edilebilecek bilgileri ihtiva ettiği söylenebilir.

Literatürde zikredilen bu noksanlıklerin giderilmesi yönünden, güncellenen bilgiler ışığında – ülkelerin siyasi sistemlerinin yeniden kaleme alınması ihtiyacı doğmuştur. Bu bağlamda, bu kitapta tespit edilen başlıklar ile ülkelerin adeta künyesi çıkarılmaya çalışılmış ve geniş bir şekildeca incelemeler yapılmıştır. Lakin Dünyadaki ülke sayılarının 200’ü geçmesi, *bu kitaptaki gibi geniş bir şekilde hedeflenen ülke incelemelerinin* tek bir kitapta bir araya gelmesini önüne geçer bir unsur olmuştur. Bu nedenle, uzun soluklu olması hedeflenen bu projenin ilk ayağının, bir coğrafi bölge belirlenerek bölümlere ayrılması gereği doğmuştur. Bu coğrafi bölge, Osmanlı hinterlandı olarak belirlenmiştir. Osmanlı ardıl devletlerinin rakamının fazla olması ve her bir ülkenin geniş bir şekildeca incelenmiş olması sebebiyle bi hayli hacimli olan bu eser iki cilt olarak planlanmıştır. Birinci cilt içinde bulunan ülkelerin belirlenmesinde her ne kadar Türkiye bir esas hat olarak belirlenmiş ve kuzeyinde bulunan ülkeler seçilmiş olsa da Kıbrıs Adasındaki devletler de bu cilt içinde incelenmiştir. Lakin yazar kaynaklı yaşanan bir durumdan ötürü yetişemeyen ve bu ciltte olması hedeflenen Ermenistan bölümü ikinci cilde kaydırılmıştır. İkinci ciltte ise Türkiye’nin güneyinde kalan Kuzey Afrika ile Orta Doğu’daki Osmanlı ardıl devletlerinin incelenmesi planlanmıştır. Osmanlı ardıl devletlerinin belirlenmesinde topraklarının tamamı yahut mühim bir kısmının kısa bir dönem dahi olsa Osmanlı hâkimiyeti altına girmiş olması kıstası aranmıştır. Buna ilaveten, toprakların yarısından fazlasında Osmanlı hâkimiyeti sağlanmamış olsa dahi o ülkenin mühim bir nüfus kitlesi ile ekonomik gücünün Osmanlı hâkimiyetine girdiği ülkeler de kitabın kapsamına dahil edilmiştir.

Kitapta incelenen ülkelerin Osmanlı bakiyesini teşkil etmesi sebebiyle, ülkelerin günümüz siyasi sistemleri incelenmeden önce, geçmişe dönerek tarihten bir esinti ile kitaba başlanmıştır. Son adil dünya imparatorluğu olarak nitelendirilebilecek Osmanlı Devleti’nin siyasi sistemi ilk bölümde incelenmiştir. Burada, Osmanlı’nın 600 yıl nasıl ve hangi sistemlerle adalet ile hüküm sürdüği ve bu kadar farklı din, dil, mezhep, renk ve ırka sahip milletini nasıl asırlarca bir arada tuttuğu anlatılmaya çalışılmıştır. Bu hususlara, ilk bölümde şu esaslar üzerinden yanıtlar verilmiştir: Türk devlet geleneği, millet sistemi, İslam hukukunun kurduğu nizam, ahilik ile yoğrulan Anadolu milleti, Padişahın gücü ve otoritesi, devlet teşkilatındaki Divan, Enderun, devşirme sistemi ve eyalet sistemi gibi müesseselerin güzel bir biçimde kurgulanmış olması, ülkede uygulanan hukukun adil olması, padişahın dahi hukuka bağlı olması ve 2 padişahın mahkemedeki davalarını kaybetmesi, eyaletlere farklı statüler tanınıp her birine kendine özgü bir özerklik verilerek orada bulunan tebaanın güven ve bağlılığının kazanılması gibi unsurlar anlatılarak Osmanlı’nın kurduğu nizam anlatılmaya çalışılmıştır. Bu bölümün devamındaki 19 bölümde ise ülkelerin günümüz siyasi sistemleri incelenmiştir. Öncelikle birinci başlıkta, o ülkenin Osmanlı’dan bağımsızlığını elde ettiği tarihten günümüze kadar yaşadığı darbe, devrim, savaş, iç savaş, esaret, bağımsızlık, bir başka devlet ile birleşme ve ideolojik değişimler gibi mühim hadiseler anlatılmaya çalışılmıştır. Devam eden üç başlıkta yasama, yürütme ve yargı organları geniş bir şekildeca incelenerek o ülkenin devlet şekli, hükümet sistemi, bu üç organ içindeki yetki paylaşımı, kuvvetler ayrılığı ve kuvvetler arası fren ve denge araçlarının neler olduğu incelenmiştir. Beşinci başlıkta, ülkenin son 10-20 yıl zaman zarfı içinde yapmış olduğu seçimler, temsilde adalet ile yönetimde istikrar ilkeleri bağlamında değerlendirilmiş ve seçim sistemleri analiz edilmiştir. Altıncı başlıkta siyasi partiler incelenmiştir. Buradaki maksat, okuyuculara, ülke siyasetine hâkim olan partilerin ideolojileri üzerinden toplumun sahip olduğu siyasi değer yargıları ile algılarını analiz edebilmesine olanak tanımaktır. Yedinci başlıkta, anayasadan yetkilerini almamış olan diğer siyasi aktörlerin, ülke siyaseti üzerindeki etkinliği değerlendirilmiştir. Bunun yanında kimi ülkelerde, etkin siyasi figürler, ordu, basın, sivil toplum kuruluşları, Kilise ve iş dünyası gibi siyaseti derinden etkileyebilecek unsurlar ele alınmıştır. Son başlıkta ise güncel siyasi meselelere değinilerek ülkenin içinde olduğu ve ülke siyasetini derinden etkileyen en mühim ulusal yahut ülkeler arası sorunlar incelenmiştir.

Osmanlı Ardıl Devletlerinin Siyasal Sistemleri Cilt – 1 PdF indirmek için Tıklayın