Terry Eagleton – İdeoloji PDF Oku indir

Terry Eagleton – İdeoloji PDF Oku indir, e-kitap sitemizde Terry Eagleton – İdeoloji kitabını araştırdık. Ayrıca Terry Eagleton tarafından kaleme alınan Terry Eagleton – İdeoloji kitap özetinin yanı sıra, Terry Eagleton – İdeoloji pdf oku, Terry Eagleton – İdeoloji yandex, Terry Eagleton – İdeoloji e-kitap pdf, Terry Eagleton – İdeoloji PDF Drive, Terry Eagleton – İdeoloji Epub gibi indirme linklerini de bulacaksınızdır.

Terry Eagleton – İdeoloji PDF indir Oku

Şu paradoksu ele alalım: Yaşamış olduğumuz son on yılda, tüm dünya çapında ideolojik hareketlerin gözle görülür bir biçimde yeniden canlanışına tanıklık edildi. Ortadoğu’da Îslâmî köktencilik, etkili bir siyasi güç olarak görülmektedirken, Üçüncü Dünya olarak adlandırılan ülkelerde ve Britanya Adalarının bir bölümünde devrimci milliyetçilik, emperyalist iktidara karşı verdiği mücadeleyi sürdürmekte. Doğu blokunun post-kapitalist devletlerinin kimilerinde, hâlâ direnen neo-Stalinizm, bir dizi muhalif güçle olan savaşımına aynen sürdürmekte. Tarihteki en kuvvetli kapitalist devlet, muhafazakâr Protestanlığın özellikle tehlikeli bir kolu tarafından silinip süpürülmüş bir durumda. Bu dönem boyunca İngiltere, geleneksel olarak, hâkim değerlerinin belirsiz ve bulanık kalmasını tercih eden bir toplum olduğu halde, siyasi bellekte ideolojik olarak en saldırgan ve en açık rejimi olarak yer edecek bir rejimle yüz yüze kaldı. Ve bütün bunlar olup biterken sol tarafta bir yerlerde ise ideoloji kavramının artık modasının geçmiş olduğu ilan ediliyor. Bu saçmalığı nasıl açıklamalıyız? İdeolojik çelişkilerle sarsılan bir dünya çapında ideoloji nosyonu, postmodemist ve post-yapısalcı yazılarda niçin bir iz bile bırakmadan buharlaşıp yok olmuştur? 1 Bu kitapta işte bu bilmecenin çözümüne katkıda bulunacak kuramsal ipuçlarının peşine düşeceğiz. Kısa olarak belirtecek olursak, postmodem düşüncenin, klasik ideoloji kavramını itibardan düşürmek için elbirliği etmiş üç temel öğretisi olduğunu ileri sürüyorum. Bu öğretilerden ilki, temsil nosyonunun reddine yaslanıyor “gerçekte ise ampirist bir temsil modelinin reddinden başka bir şey değildir bu, ama kaş yaparkan göz çıkarılır, ampirizmden kurtulayım derken temsil de bir kenara atılıverir! İkincisi, bir bilinç şekiline “ideolojik” sıfatı yakıştırma ediminin kendisinin, savunulması çok güç bir mutlak doğruluk düşüncesini savunmayı gerektireceğine inanan bir epistemolojik şüphecilikten kaynaklanır. İkinci görüş, bugünlerde kendisine birkaç yandaş bulabilmiş olduğundan, birinci görüşün İkincinin ortaya çıkışıyla birlikte çöktüğü düşünülüyor. Pol Pot’u Stalinist bir bağnaz olarak suçlayamayız; çünkü bu, Stalinist bir bağnaz olmamanın neleri içereceğine ilişkin birtakım metafizik kesinliklere sahip olduğumuzu ima eder. Üçüncü öğreti, aşağı yukarı yeni-Nietzsche’ci bir çizgide, akılcılık, çıkar ve iktidar içindeki ilişkilerin yeniden formüle edilmesiyle ilgilenir ve bu formülasyonun ideoloji kavramının tamamını gereksiz kıldığı düşünülür. Tam da Müslüman göstericilerin alınlarından kan gelinceye kadar secde ettikleri ve Amerikalı çiftçilerin, çok yakında zamanda, cennete, Cadillac’a ve istedikleri her şeye kavuşacaklarına inandıkları bir tarihsel anda, bu üç tezin, birlikte ele alındığında ideoloji sorunundan kurtulmaya bir biçimde yeterli bulunacağı kanısına varılmaktadır. Hegel, bütün büyük tarihi hadiselerin, adeta, iki kez meydana geldiğinı vurgular bir yerlerde (fakat eklemeyi unuttuğu bir şey mevcuttur: ilkinde trajedi olan İkincisinde komedi olur). İdeoloji kavramının şimdilerdeki bastınlışı, bir anlamda, II.

Dünya Savaşanı izleyen ve ‘‘ideolojinin sonu” olarak adlandırılmış olan dönemin yeniden ısıtılmasıdır denilebilir; fakat bu hareket, en azından, faşizm ve Sta-linizmin işlediği suçlara verilen travmatik bir tepki olarak kısmen anlaşılabilir olsa bile ideolojik eleştiriye duyulan hali hazırdaki nefret bu tür bir politik gerekçeden yoksundur. Dahası “ideolojinin-sonu” okulu, açıkça politik sağın yarattığı bir şeydi; oysa “post-ideolojik” gönül rahatlığımızı öven tavsiye mektuplarının altında çoğunlukla radikallerin imzası var. “İdeolojinin-sonu” kuramcıları, bütün ideolojilerin, doğaları gereği kapah, dogmatik ve katı olduğunu söylemekteydiler, postmodemist düşünce ise bütün ideolojileri, te-leolojik, “totaliter” ve metafizik temelli olarak görme eğilimindedir. Bu yolla, kaba saba bir karikatür haline getirilen ideoloji kavramı, itaatkâr bir biçimde kendi defterini dürmektedir. İdeoloji nosyonunun terk edilmesi, şu zamanlarda karşı atağa geçmiş olan kapitalizm karşısında, sınıf çatışması, üretim tarzları, dcvrimci eylemlilik ve burjuva devletinin doğası gibi “metafizik” meselelerle uğraşmaktan mahcup bir yüzle ve düzenli olarak vazgeçen sabık devrimci solun bütün saflarında uğramış olduğu şiddetli politik sarsıntı ile ilişkilidır. Tam da devrim kavramının aşın metafizik bir şakşakçılık olarak suçlandığı bir zamanda, devrimin, en az beklenilen bir yerde, Doğu Avrupa’nın Stalinist bürokrasilerin içinde patlak vermiş olması bu konumu savunanları hayli sıkıntıya soktu; ki onlar da bunu kabul ediyorlar. Herhalde Başkan Çavuşesku, hayattaki son nefesini cellatlarına, devrimin modası geçmiş bir kavram olduğunu, yalnızca mikro-stratejilerin ve yerel yapı-çözümlerin olanaklı olduğunu ve “kolektif devrimci özne” düşüncesinin miadının ne yazık ki dolmuş olduğunu hatırlatmak için harcamıştır. Bu kitabın amacı, yerinde bir alçakgönüllülükle, ideoloji nosyonunun karmaşık kavramsal tarihine ilişkin bazı şeyleri açıklığa kavuşturmaktır; fakat, bunun yanı sıra kendini, bu temel meselelere politik bir müdahale olarak ve böylece entelektüellerin bu en son ihanetine karşı politik bir yanıt olarak da ortaya koyma niyetindedir. Thom Gunn’ın II. Dünya Savaşı sırasında, Nazilerin ellerinde onları bekleyen kaderlerinden kaçmaları için Yahudilere yardım ederek kendi yaşamını tehlikeye atan bir Alman askerini anlatan şiirinde şöyle denir: Biliyorum, olağandışı gözleri vardı onun, Gücünü, hiçbir düzenden almayan gözleri, Koymazdı gördüğü insanları, Diğerleri gibi, tanrı veya böcek katına. İnsanların, birbirlerini, farklı zamanlarda, tanrı veya böcek katına koymalarına neden olan şey ideolojidir. İnsanların geçerli maddi nedenlerden dolayı -söz gelimi, fiziksel varlığını sürdürmeyle alakalı nedenlerden dolayı- birbirleriyle mücadele etmeleri yahut birbirlerini öldürmeleri rahatlıkla anlaşılabilir bir durum; bilinmesi asıl güç olan şey, fikir gibi soyutluğu apaçık olan bir şey adına da bütün bunların yapılabiliyor olmasıdır. Ama yine de fikirler, bireylerin uğruna yaşadıkları ve yerine göre uğruna Öldükleri şeylerdir. Eğer Gunn’ın söz ettiği asker, yandaşlarının ideolojik koşullandırmalarından kurtulabilmiş ise bunu nasıl başarmıştır? Yaptığı şeyi, daha şefkatli, başka bir ideoloji adına mı, yoksa yalnızca eşyanın doğasına ilişkin gerçekçi bir görüşe sahip olduğu için mi yapmıştır? Onun olağan-dışı gözleri, insanları ne iseler o olarak mı değerlendirmiştir, yoksa onun algıları da bazı bakımlardan en az dostlarınınki kadar önyargılarla, bizlerin kınadığımız değil onayladığımız türden önyargılarla mı yüklüdür? Asker, kendi çıkarına karşı mı, yoksa daha derinde yatan birtakım çıkarlar adına mı davranmıştır? İdeoloji yalnızca bir “yanılgı” mıdır. yoksa çok daha karmaşık ve bilinmesi güç bir karaktere mi sahiptir? İdeoloji üzerine yapılan bir çalışma, bunun yanı sıra, diğer şeylerin yanı sıra, bireylerin nasıl olup da kendi mutsuzlukları üzerine yatırım yapabilir hale gelebildiklerine ilişkin bir sorgulamayı da içerir.

Baslü altına alınmış olma arada bir bununla birlikte cüzi ödüller getirdiği içindir ki zamanla bu duruma katlanmaya hazır hale getiriliyoruz. En etkili baskı kuran kişi, kendi buyruğu altındaki insanları kendi iktidarını sevmeye, arzulamaya ve kendilerini onunla özdeşleştirmeye ikna edebilmiş olan kişidir; bundan dolayı, her politik kurtuluş pratiği, özgürleşme şekillerinin en zoru olan, kendimizi kendimize karşı özgür kılmayı içerir. Bunun yanında hikayenin öteki yüzü de aynı derecede öneme sahiptir. Çünkü, bu tür bir baskı, kurbanlarını yeterince tatmin etme hususunda uzun bir süre başarısız kalması durumunda kurbanlar, nihayet bir gün kendisine karşı ayaklanacaklardır. Eğer öteki siyasi farklılerin tehlikeli ve karanlık göründüğü bir zamanda sefalet ile. marjinal zevkin muğlak bir karışımıyla yetinmek rasyonel ise sefaletin refahtan gözle görülür ölçüde fazla olması durumunda isyan etmek de, hele bu isyan neticesinde kazanılacak olan şeyler kaybedileceklerden daha fazla gibi görünmekte ise, aynı ölçüde rasyoneldir. İdeoloji eleştirisinde, yalnızca, mistifiye edilmiş öznenin kendisine manalı gelebilecek müdahalelerin işe yarayacağını anlamak bi hayli mühimdir. “İdeoloji eleştirisi”, bu anlamda, psi-kanalitik tekniklerle bi hayli enteresan bir yakınlık sergiler. “Elleştirme” [criticism], Aydınlanmacı anlamında, birinin ötekilerin durumundaki çarpıklığı dışsal, belki de “aşkın” bir noktadan onlara anlatmasıdır. “Eleştiri” [critique] ise öznenin deneyiminin, öznenin şimdiki durumunun ötesine işaret eden “geçerli” yönlerini aydınlatmak için onu içerden anlamaya çalışan söylem şekilidir. “Eleştirme”, matematikten anlamayan insanlara, matematiksel bilgiye ulaşmanın müthiş bir kültürel amaç olduğunu söyler; “eleştiri” ise, onların, ceplerine giren ücret tehlikeye düştüğünde, bu tür bir bilgiyi yeterince hızlı bir biçimde kazanacaklarını kabul eder. Yani ideoloji eleştirisi, hiç kimsenin bütünüyle mistifiye edilmiş olmadığını -baskıya maruz kalanların, şimdi bile, fakat içinde bulundukları maddi koşulların dönüştürülmesiyle gerçekçi bir biçimde karşılanabilecek olan beklenti ve arzulara sahip olabileceklerini- varsayar. İdeoloji eleştirisi Aydınlanma raöyonalitesinin dışsal bakış açısını reddetse bile, Aydınlanmanın insanın ılımlı rasyonel doğasına duyduğu bu temel inancı paylaşır. Tamamen ideolojik yanılsamanın kurbanı olmuş olan bir kişi, kendisine yönelik özgürleştirici bir talebi kavrayabilmekten bile aciz olurdu. İnsanlar, en kötü koşullarda bile mücadele etmeyi, arzulamayı ve hayal etmeyi bir kenara bırakmadıkları içindir ki politik özgürleşme pratiği gerçek bir olasılıktır.

Lakin bu, baskı altındaki bireylerin, el altında, kendi mutsuzluklarına karşı ayrıntılı olarak geliştirilmiş birtakım seçenekler bulundurduklarını iddia etmek demek değildir; bu bireylerin, kendilerini söz konusu acının nedenlerinden kurtardıklarında, geriye doğru bakıp kendi yaşam-tarihlerini yeniden-yazabilmeleri ve şu anda keyfini çıkardddan şeyin, o zaman farkına varmış olsalardı, öncedenden istemiş olmaları gereken şey olduğunu kavrayabilmeleri gerektiğini öne sürmek demektir. İdeolojik açıdan hiç kimseye su katılmamış bir budala denemeyeceğinin bir ispatı da “ikinci sınıf’ [inferior] diye nitelenen bireylerin aslında “ikinci sınıf’ olmayı öğrenmek zorunda kalmalarıdır. Bir kadın, veya sömürge tebası için, yaşamın aşağı bir yaşam şekili olarak tanımlanması yeterli değildir: bunun yanı sıra, onlara bu tanımın etkili bir biçimde öğretilmesi ve onlardan bazılarının bu süreç içinde göz alıcı mezunlar olarak sivrilmesi gerekir. İnsanların kendilerini bu hususta ilkel ve kalın kafalıymış gibi gösterebilme hususunda ne kadar kurnaz, becerikli ve zeki olabildiklerini görmek insanı hayrete düşürüyor. Bu “edimsel çelişki”, şüphesiz, bir anlamda, politik ümitsizliğin kaynaklarından biri olma özelliğini taşır; ama bunun yanı sıra, koşullar uygun olduğunda, hâkim düzeni yenilgiye de uğratabilecek olan bir çelişkidir* Geçen şu son on yıl boyunca, Toril Moi ile tartışmış olduğumuz entelektüel meseleler içinde, herhalde en düzenli ve en yoğun biçimde ideoloji kavramı üzerinde durduk. Onun bu konuya ilişkin görüşleri benimkilerle artık o derece iç içe geçmiş bir durumda ki, onunkilerin nerede bitip benimkilerin nerede başladığı ile ilgili, günümüzün en bi hayli beğeni alan deyimlerinden birisini kullanacak olursak, “kesin bir şey söylenemez.” Son derece keskin ve analitik zekâsından yararlanmama izin verdiği için kendisine minnettarım. Ayrıca, kitabı okuyup kıymetli düşüncelerini benden esirgemeyen Norman Geras’a, her zamanki titiz okumasıyla el yazmasını gözden geçirerek beni bazı hatalardan ve noksanlıklerden kurtaran Ken Hirschkop’a ve bunun yanı sıra, yaptığım araştırmalar sırasında, kendi çalışmalarından zaman ayırarak bana yardım etmiş olan Gargi Bhattachaıya’ya teşekkür borçluyum.

Terry Eagleton – İdeoloji PDF indir Tıklayın