Stefan Zweig – Montaigne PDF Oku indir

Stefan Zweig – Montaigne PDF Oku indir, e-kitap sitemizde Stefan Zweig – Montaigne kitabını araştırdık. Ayrıca Stefan Zweig tarafından kaleme alınan Stefan Zweig – Montaigne kitap özetinin yanı sıra, Stefan Zweig – Montaigne pdf oku, Stefan Zweig – Montaigne yandex, Stefan Zweig – Montaigne e-kitap pdf, Stefan Zweig – Montaigne PDF Drive, Stefan Zweig – Montaigne Epub gibi indirme linklerini de bulacaksınızdır.

Stefan Zweig – Montaigne PDF indir Oku

Bir karşılaşma: Montaigne ve Zweig Edebiyat ve düşünce tarihinde kimi karşılaşmalar mevcuttur, çok kuvvetli bir patlamadan farksızdır. Bu patlamanın neticesinde ortaya iki dev düşünce evreninden kaynaklanma, çiçeği burnunda ve çok şiddetli düşünce fırtınaları çıkar. Bu fırtınalar, hemen her zaman insanlık tarihinin dönüm noktalarıdır veya “yıldızın parladığı anlar”dan biridir; sonuç, farkına varabilirse eğer, insanlığın, gözlerini hemen hemen yeni bir çağa açmasıdır. O çağ ve onun zemininde filizlenmiş olan düşünceler, arada bir hiç yaşanmayacak, yaşanamayacak, yalnızca gerçekleşememiş bir ideal olarak kalacak olsa bile. Çünkü biyografik denemenin yirminci yüzyıldaki eşsiz ustası Stefan Zweig’ın, ünlü Rotterdamlı Erasmus başlıklı denemesinin sonunda dediği gibi: …düşüncenin evreninde bütün zıtlıklara yer mevcuttur. Hiçbir zaman galebe çalmış bir gerçeğin kalıbına giremeyen bir düşünce bile o evrende enerjik bir güç olarak etkili kalır; en aşılamayan ve unutulamayan idealler ise özellikle gerçekleşmemiş olan ideallerdir. Bundan ötürü bir düşüncenin daha gerçekleşmemiş oluşu, o düşüncenin ne yenilgisini ne de yanlışlığını ispatlar; bir zorunluluk, gecikme yüzünden daha az zorunlu olmaz; tam aksine, yalnızca gerçeklerin alanına girip eskimemiş ve farkında olmadanrı ispatlanmamış olan idealler, ahlaki gelişmenin bir öğesi olarak her yeni kuşakta etkinliğini sürdürür. Lakin bunlar, yani gerçekleştirilmemiş olan düşünceler, sürekli olarak olarak yeniden geri döner. Stefan Zweig, Montaigne’in (1533-1592) ölümünden hemen hemen dört yüz yıl sonra, bu büyük hümanist üzerine bir deneme kaleme aldı. Bu, yalnızca bir yazarın bir başka yazar üstüne yazması ile sınırlı tutulabilecek bir olay değildi. Dört yüz yıl ara ile ortaya müthiş bir düşünce akrabalığının, insana ve dünyaya ilişkin idealler bağlamında tam bir paylaşımın ortaya çıkmasıydı. Montaigne, Rönesans’ın ve Erasmus (1469-1536) hümanizminin çocuğu olarak yaşamı boyunca insanoğlunun “iç özgürlüğü” uğruna savaşım vermişti. Zweig, yaşamının son iki senesinde, göç etmiş olduğu Brezilya’nın Persepolis şehrinde kaleme aldığı Montaigne başlıklı denemesiyle, adeta bu özgürlüğün –insanı insan kılan başkaca özgürlüklerle birlikte– çoktandır yitirildiği bir dünyanın ağıtını yaktı. Montaigne, deneme yazarlığındaki ustalığının doruğunda bulunan Zweig’ın bu dalda verdiği son büyük üründür. Son günlerinde, Brezilya’da eşiyle birlikte intihar etmeden önce, Avrupa’daki bir arkadaşına, “Artık yalnızca en büyükleri okuyabiliyorum,” demişti.

Yazmak için de bu en büyüklerden birini seçti. Dünya edebiyatında deneme türünün babası diye bilinen, büyük hümanist Michel de Montaigne’i yazdı. Peki ama, neydi Zweig’ı dünyaya Montaigne ile veda etmeye götüren? Görünüşte, “Denemeler” başlığı altında onca çeşitli ve dağınık konuya bulunduran, böylece de sonunda yeni bir edebiyat türünün kurucusu kimliğiyle sonsuzlaşan Montaigne, geriye nasıl bir miras bırakmıştı? Montaigne’in ölümünden bu yana geçen dört yüzyıl boyunca bu mirasın tesirini hiç yitirmemesi, tam tersine, tüm çağların bireylerina kendi kendilerine uzanan yollarda yeni ışıklar tutabilmiş olması, nasıl açıklanabilirdi? Nietzsche şöyle demiş Montaigne için: “Bir zamanlar böyle bir insanın yaşamış olması, bugün şu yeryüzünde yaşamanın hazzını gerçekten artırıyor…” Peki ne olabilir o “asi filozof”a bunu söyleten? Montaigne hayata gözlerini açtığında, Ortaçağ’ın ardından insanlığın o görkemli yeniden doğuşunu simgeleyen Rönesans, düşünsel ve siyasal düzlemde artık son demlerini yaşamaktaydı. Rotterdamlı Erasmus’un “bilimlerin ve sanatların ortak çatısı altında yeni bir Avrupa birliği” düşü, umut verici, ama çok kısa süren bir gerçekleşme evresinin ardından yerini tekrar bu büyük bilgenin yaşamı boyunca korktuğu ve engellemek için tüm çabasını harcadığı tumultus’a, yani kargaşaya bırakmış, yine Erasmus’un yeni bir Avrupa birliği aracılığıyla hedeflediği ecclesia universalis, yani evrensel Kilise düşünün yerini de Katolik ve Protestan diye ikiye bölünmüş bir Kilise almıştı. Böylelikle, Erasmus’un ardından gelen Montaigne, gözlerini Rönesans’ın onca göz alıcı umutlarından, “Yaşamak, tek başına bir zevk!” sloganından sonra, paramparça olmaya yüz tutmuş, din savaşlarının cehenneminde yanmaya başlamış bir dünyaya açmıştır. Böyle bir Avrupa’da bilimlerin ve sanatların çatısı altında bir birleşme değil, artık yalnızca kitlelerin inanç uğruna birbirlerine karşı en korkunç kıyımlara girişmeyi doğal saydıkları bir anlayış egemenliğini ilan etmiştir. Zweig’ın deyişiyle, kitle çılgınlığının doruğa vardığı, insanı insan kılan ve Rönesans düşüncesinin onca ön plana çıkarmaya çalıştığı değerlerin ayaklar altına alındığı, her türlü özgürlük anlayışının yerini kan kokan yeni bağnazlıklara bıraktığı bir zamanda insanlığını korumakta hâlâ kararlı olan insan, ne yapabilir? Nereden yardım alabilir? Nasıl bir insanlık ve erdem anlayışının surlarının arkasına çekilebilir? Her şeyden önce, insanı insan kılan değerlere ve ideallere yeniden bağlanabilecek gücü nasıl ve nereden bulabilir? Erasmus hümanizminin potasında yoğrulmuş olan Montaigne, çareyi ve kurtuluşu içinde olduğu koşullar altında herhalde pek az insanın aramayı düşüneceği bir yerde, kendine dönmekte arar. Kitle çılgınlığının kol gezdiği bir Avrupa’da insanın insanca diye nitelendirilebilecek bir yaşamı kendinde gerçekleştirebilmesinin tek bilgi kaynağı olarak insanı görür. Kısa olaraksı, insanı insanda aramaya karar verir. Bu amaçla şatosuna, o şatonun kulesindeki çalışma odasına kapanması, kitaplarının içinde kendini sürekli olarak yazmaya adaması, olayın dış dünyaya yönelik olan yanıdır. Lakin asıl mühim olan, bu dış dünyanın kaynaklandığı yerdir ve o yer, Montaigne’nin “iç kale” diye adlandırdığı, o zamana kadarki bütün düşünsel ve tinsel birikiminin tuğlaları ile inşa ettiği mekândır. Yaşadığı zamana egemen olan kitle çılgınlıklarını kavrayabilmek için Montaigne, bu iç kalesine kapanır. Bir kaçış mıdır bu? Eğer Montaigne dünya çapından elini eteğini çekip kendini yalnızca yurtluğunun işlerine verseydi, o zaman yaptığı, dünyayı bir tür görmezlikten gelme, günlük yaşamın akışıyla tespit edilen bir vurdumduymazlık diye nitelendirilebilirdi. Oysa bu düşünce insanının iç kalesine çekilip oradan başlattığı yolculuk, belki de insanoğlunun çıkabileceği yolculukların en zahmetlisi ve en serüven kişiliği taşıyanıdır: Bilinçten hemen hemen tümüyle yoksun bir insanlığın tozutup durduğu bir dünya çapında Montaigne’in biricik hedefi, kalemini Denemeler’in daha ilk sözcüğü için mürekkep hokkasına daldırdığı andan başlayarak “kendini yazmak”tır. Rönesans’ı izleyen parçalanmış dünyanın kırıklarını tekrar bir araya getirmek için bu hümanistin seçtiği yol, gözlem yoluyla kendi yaşamını parçalara ayırmak ve kâğıda dökmektir.

Montaigne’in “deneme” (essai) diye adlandırdığı, işte bu kendi yaşamını parçalara ayırma ve o parçalar üzerinde düşünme çabasıdır. Burada bir an durup Türk edebiyatının yetiştirdiği en büyük deneme ustalarından birinden, merhum felsefe profesörü Nermi Uygur’dan bu türü açıklayan bir alıntı yapmak, sanırım yararlı olacaktır. Uygur, “Denemeci” başlıklı denemesinin bir yerinde şöyle der: “Essayer” denemek, sınamak demek Fransızcada. Bir şeyi ele alıp tartmak, bir şeyin ayarını bulup çıkarmak istemiyle evirip çevirmek anlamında kullanılır. Şöyle bir başlayalım, böyle değilmiş demek, bir de şuna bakalım, yine de sallantılı bir durum belirdiğine göre şöyle olamaz mı acaba, ama gene de olmuyor mu, bir de başka türlü deneyelim… Güçlükten yılmaz, kuvvetliklere hep yeni baştan saldırmayı aldatıcı çözümlere yeğ tutar denemeci. Tıpkı filozof gibi o da soru savsaklamaya yeltenmez. O da filozof gibi, kuvvetlikleri kapayan kesinliklerden fazla, kuvvetlikleri deşip göstermeye değer verir. Kestirip atan çözümlere sırt çevirip çözüm denemeleriyle yetinir katıksız filozof gibi denemeci de. Güçlükleri tekçilikte “bitirme”, filozofun da denemecinin de tiksindiği bir şeydir. İkisi de göz boyayıcı yengiden kaçınıp dolanıklıkların bilincinde yaşamayı sever… Yazmaya başladığı günden geriye doğru yolculuğa çıkan Montaigne’in çabası, Rönesans’ın en göz alıcı döneminin ardından gelen kargaşada yaşamını yeniden anlamlandırma veya insan gerçekliğini yeniden inşa etme girişimi diye de adlandırılabilir. Amaç, kendinden yola çıkmak ve yine kendine varmaktır; fakat Montaigne’in malzemesi, yalnızca kendisi değildir. Rönesans’ın bütün hümanistleri gibi o da çok okuyan bir insandır – kimilerine göre, zamanında yazılmış olup da okumadığı bir kitap yoktur. Plutarkhos’u, Vergilius’u, Stoacı filozofları, Antik Çağ Yunan dünyasının filozoflarını, Petrarca’yı okur; kitaplığındaki hepsi de kıymetli eserlerin rakamının bini aştığı söylenir – bu, o zaman için çok büyük bir sayıdır; ama Montaigne’in en önemsediği eylem, yazmaktır. Çünkü yazmak, onun için okuduklarından kendisine geçenleri, okuduklarından yola çıkarak ürettiği kendi düşüncelerini sınamakla eşmanalıdır. Belki şöyle de denilebilir: Montaigne, kendine uzanan yolu düşüncelerini hep edindiği bu bilgi birikiminin süzgecinden geçirerek aramıştır.

Denemeler’de çok sayıda alıntıya yer verilmiş olmasının nedeni de budur. Misal verilecek olursa Montaigne, “Felsefe Yapmak, Ölmeyi Öğrenmektir” başlıklı denemesine Romalı filozof, hukukçu ve hatip Cicero’dan bir alıntı ile başlar; Cicero şöyle der: Felsefe yapmak, kendini ölüme hazırlamaktan başka bir şey değildir; bunun anlamı, derin araştırmalara girişmektir ve derin gözlemler, ruhu bir anlamda daha yüksek bir düzeye getirir ve bedensellikten uzak bir özenle sarıp sarmalar; bu özen bunun yanı sıra hem bir okuldur hem de ölüm benzeri bir durumdur; veya şu demektir: Bu dünya çapındaki düşünme eylemlerinin, bilgeliklerin tamamı sonunda tek bir noktada odaklanır; bu, bize ölümden korkmamayı öğreten noktadır…

Stefan Zweig – Montaigne PDF indir Tıklayın