PDF

İlber Ortaylı – Üç Kıtada Osmanlılar – Osmanlı’yı Yeniden Keşfetmek PDF Oku indir

İlber Ortaylı – Üç Kıtada Osmanlılar – Osmanlı’yı Yeniden Keşfetmek PDF Oku indir, e-kitap sitemizde İlber Ortaylı – Üç Kıtada Osmanlılar – Osmanlı’yı Yeniden Keşfetmek kitabını araştırdık. Ayrıca İlber Ortaylı tarafından kaleme alınan İlber Ortaylı – Üç Kıtada Osmanlılar – Osmanlı’yı Yeniden Keşfetmek kitap özetinin yanı sıra, İlber Ortaylı – Üç Kıtada Osmanlılar – Osmanlı’yı Yeniden Keşfetmek pdf oku, İlber Ortaylı – Üç Kıtada Osmanlılar – Osmanlı’yı Yeniden Keşfetmek yandex, İlber Ortaylı – Üç Kıtada Osmanlılar – Osmanlı’yı Yeniden Keşfetmek e-kitap pdf, İlber Ortaylı – Üç Kıtada Osmanlılar – Osmanlı’yı Yeniden Keşfetmek PDF Drive, İlber Ortaylı – Üç Kıtada Osmanlılar – Osmanlı’yı Yeniden Keşfetmek Epub gibi indirme linklerini de bulacaksınızdır.

İlber Ortaylı – Üç Kıtada Osmanlılar – Osmanlı’yı Yeniden Keşfetmek PDF indir Oku

ÜÇ KITADA OSMANLILAR, Osmanlı’yı Yeniden Keşfetmek dizimizin üçüncü kitabı. Bu dizi Osmanlı ekseninde yaptığım birtakım konuşmalarımın, gözden geçirilerek kitap haline getirilme projesidir. Bunlar çeşitli iletişim araçlarında, konferanslarda yaptığım konuşmalardır. Bir nevi umumî konferans mahiyetindeki Osmanlı üzerine yorumlamalardır. Osmanlı İmparatorluğu Marmara Bölgesi’nde ufak bir beylik olarak dünyaya geldi, gelişti; fakat bu ilk senelerın üzerinden daha 150 yıl geçmemişti ki Balkanlar’da ve Ege’de hâkimiyeti tesis etti ve bu Balkan hâkimiyeti aşağı yukarı bugünkü Bulgaristan’ın ve Yunanistan’ın tamamını kapsadı. Çok kısa bir süre sonra Adriyatik, Tuna Nehri, Karadeniz kıyıları ve Mezopotamya’ya kadar uzandı. İkinci asrında Akdeniz’in batı yakası hariç, kuzeyi ve Kuzey Afrika da dahil çepeçevre saran bir imparatorluk olmuştu. Yani başka bir deyişle, gerek müesseseleri, gerek yaşamı, gerek üniversalist hâkimiyet anlayışı ve gerek coğrafyası itibariyle bir Üçüncü Roma idi. Akdeniz dünyası üzerinde kurulu olan Osmanlı İmparatorluğu bu bölgenin son muhteşem imparatorluğuydu ve onu bütün kültürleri, bütün mirasıyla birlikte barındıran ve çağdaş dünyaya taşıyan, asıl tarihî vazifesi de bu olan bir devletti: Bir Akdeniz imparatorluğuydu. Osmanlı’nın tarihini, kimliğini bilmek ve anlamak o kadar kolay değil; bütün etrafımızı, yani yeryüzünün en esaslı uygarlıklarını tanımamız, incelememiz lazım. Osmanlı’yı, etrafımızı tanıdıkça, kendimizi daha çok sevecek ve tarihimize ısınacağız. Okuyucu serimizin ilk iki kitabı olan Osmanlı’yı Yeniden Keşfetmek ve Son İmparatorluk Osmanlı’yı alakalıyle takip etti. Bundan dolayı Osmanlı’nın uzun seneler üç kıtada hâkimiyetini sağlayan yönetim şekili, millet sistemi, hukuk sistemi, diplomatik ilişkileri vs üzerine bahisleri üçüncü bir kitap halinde çıkarmak hâsıl oldu. Bunu gerekli bir vazife olarak görüyorum ve tatminiyetle yerine getiriyorum. Hiç şüphesiz bazı iddialarımız tenkite ve tartışmaya açıktır.

Konuşmalarımı deşifre eden Engin Atatimur’un kızı sevgili Neslihan Atatimur’a, eserin redaksiyonunda bana çok yardımı dokunan Ali Berktay’a, editörüm Adem Koçal’a ve bu seriyi yayımlayan, okuyucuya ulaştıran Timaş Yayınları’na teşekkürü bir borç bilirim. Umut ederim kitap beklenen ihtiyacı karşılayacaktır. Bizim yaşadığımız coğrafyada, yani ön planda Balkanlar’da, Karadeniz civarı ülkelerde, Kafkaslar’da ve şimdi Ortadoğu’da çok büyük bir sorun mevcuttur; tarih biliminin ve tarih bilgisinin kitlelere ulaşması, sözün kısası okul kitaplarında anlatılan tarih… Çünkü şurası bir gerçektir ki, hem Türkiye’de hem de bizim çevremizde toplumların, fertlerin çoğunluğu okuldan sonra bir daha tarih kitabı okumazlar. Bu gerçekten hareketle tarih biliminin, bilgisinin ve yorumunun kitlelere ulaşacağı tek araç okuldaki eğitimdir. Bu nedenle de okul kitapları çok mühimdir. Son senelerda, özellikle 1960’lardan sonra birtakım ülkeler arası teşekküllerde aydınlar okul kitaplarının karşılıklı olarak düşmanca ifadelerden arındırılmasıyla bir dostluk havasının, bir barışın geleceğini ümit etmektedirler. Her umut ve temenni gibi bunu da saygıyla karşılamak zorundayız. İhmal edemeyiz, iltifat etmek zorundayız, fakat realiteyi de bilmemiz gerekiyor. Tarih, bizim içinde olduğumuz Balkan ülkeleri ve Karadeniz coğrafyasında, başından beri teleolojik (amaçlı) bir yorumla ele alınır. Buradaki yorum çok açıktır: Bu devletler mazide çok göz alıcı milletlerin kuruluşlarıdır, şanlı bir tarihleri mevcuttur. Bu böyle olmasa da böyle anlatılır… Arada bir kesinti yaşanmıştır ve şimdi göz alıcı mazinin yeniden inşası söz konusudur. Bu inşa, bütün 19. yüzyıl boyunca Osmanlı İmparatorluğu’nun hükümranlığından kurtulan ve bu hükümranlıktan kurtulduktan sonra müstakil devletçikler kuran Balkan devletleri için onulmaz ve vazgeçilmez bir amaçtır… Şüphesiz ki, bu yorum maziyi kendine göre şekillendirir ve hedefinden hiçbir taviz vermediği için okul kitapları; Balkan tipi tahripkâr, saldırgan milliyetçiliğin esas mesnetlerinden, dayanak noktalarından biri olarak görülmektedir. Bu arada saptamalar ve saptırmalar görülmektedir. Bu devletler tarihi ve coğrafyayı belirli bir biçimde değiştirirler.

Makedonya dediğimiz bugünkü Makedonya Cumhuriyeti’nin toprakları Balkan milletleri içinde çok münakaşalı ve saptırmalıdır. Bir ilmi kongrede hatırlıyorum, orta zamanlar haritasını getirip orada Makedonya’nın Bulgaristan’a ait olduğunu öne süren bir Amerikalı tarihçinin tezi bir saat tartışılmıştı… Gerçekten de ‘Makedonya bizimdir, bu harita da bunu gösteriyor’ diyorlardı… Oysa haritada bütün orta zamanlar haritalarına has teknik noksanlar olduğu gibi orta zamanlardaki etnik isimlendirme bugünküne benzemiyordu. Nitekim orta zaman seyyahlarının çoğunun kaleminde Ukraynalıları ve Rusları ayırt etmek pek olabilecek değildir. Yani o zamanlar Ukraynalılara “ufak Rus”, bildiğimiz Ruslara “büyük Rus” demek alışkanlığı sanıldığının aksine herkesi kapsamıyordu. Gene bırakınız ortaçağı, yeniçağların, 18. asrın birtakım halk tipi sınıflamalarında dahi bir Bulgar’la bir Hellen’in ayrımı çok iyi yapılamaz. Mesnetsiz iddialara ve mesnedin iddia vasıtasının, ispat aletinin de ne derece geçerli olduğuna bakmak gerekir. Bile bile bazı tarihi hadiseleri yeni yorumlarla vermek de bu işin içindedir. Mesela, yakın tarihte Yunanca ders kitapları 1,5 milyon Hellen’in Küçük Asya’dan sürüldüğünü söylerler. Sürülme adeta 26 Ağustos 1922 ( Büyük Taaruz ) zaferinin hemen akabindeki on-on beş gün içinde olmuştur. Oysa vakıa öyle değildir. Cumhuriyetimizle Venizelos’un içinde yapılan bir anlaşma neticesinde bu vuku bulmuştur. Mübadele hiç şüphesiz ki hoş sonuçlar getiren bir olay değildir. Ama buradan giden bir milyonu aşkın Rum’un mübadele gibi bir antlaşmayla gittiği bir gerçektir. Yani on beş günde sürülmüş değillerdir.

Milliyetçiler tarafından beş hatta beş buçuk asrı kapsayan Osmanlı egemenliği istenmeyen, sevilmeyen bir dönem olduğu için, Balkan milletlerinin tarihi geçiştirilip gitmektedir. Bu dönem üzerindeki bilgisizce tasnifler ve tasvirler yanında arazi rejiminin anlatılışı, mesela devşirmeler, İslamlaştırma politikası gibi konular tamamen gerçeklerden uzak sanılarla, varsayımlarla ve saptırmalarla ele alınır. Burada en sık kullanılan da boyunduruk kelimesidir. Sırbistan’ın genç tarihçilerinden birisi olan Olga Ziroyevic hanım bu kelimeye çok sinirlendiği için; “Biz öküz müyüz ki kendi tarihimizin mühim bir dönemi için bu kavramı kullanıyoruz” diye haklı olarak sormuştu. Boyunduruk kelimesiyle ifade edilen hiçbir şey insanlara sempatik görünmemektedir ve bugünkü Balkanlar dünyası Osmanlı eserlerinin son hadde varıncaya kadar tahrip edildiği bir yerdir. Bu tahripten ben söz etmiyorum, sanat ve mimarlık tarihçisi, Türkolog Machiel Kiel’in Balkanlar ve Rumeli’deki Osmanlı envanterleri ve incelemeleri herkesin malumudur. Balkan ülkelerinin kimilerinde branş olarak bulunmasına rağmen hiçbirinde Türk filolojisi ve tarihi Batı Avrupa ülkelerinde olduğu kadar ehliyetli bir biçimde yapılamaz. Hep başkalarını tenkit etmeyelim, bizde Bizantinist ve Slavistik gibi branşlardan söz edilebilir mi? Hayır. Bunlar olmadığı takdirde biz Osmanlı İmparatorluğu’nun nasıl geniş bir vadide kurulduğunu, bizim sandığımızdan da muhteşem ve karmaşık tarih olduğunu nereden anlayabiliriz? Bilimin metotlarıyle incelenmeyen bir tarihin getireceği yorum her zaman çocukçadır. Şüphesiz ki Osmanlı tarihi üzerindeki yazılarda Batı Avrupa’nın olumsuz etkileri de göze çarpar. Mesela Avrupa Konseyi okul kitaplarını önyargı ve yanlış bilgilerden temseyretmekten söz ediyor… Bu işi yürüten kimselerin örnek diye gösterdiği “Batı Avrupa” ders kitaplarının kendileri ideolojik ve hatta yer yer ifade yönünden tashihe muhtaçtır. Gösterilen modelin, Balkanlar için gerçekten iyi niyetle yaklaşsak da bir model olamayacağı açıktır. Bundan başka bu kuruluşlardaki amatör memurların Kafkaslar ve Balkanlar bölgesindeki problemleri anlayamadıkları çok açıktır. Çoğunlukla tarafsız görünen bazı Alman vakıflarının bu işe müdahalesi ortaçağ Cizvitlerininkinden daha farklı değildir. Mesele nasıl çözülecek? Beşeriyet tarihine sürekli olarak katılmaları altı yedi asrı geçmeyen Batı ve Kuzeybatı Avrupa’nın okumuşları ve aydınlarının, Ortadoğu ve Akdeniz bölgesinin tarihçilerine direktif veremeyecekleri açıktır.

Bu ülkelerde tarihin bizatihi malzemesini, dilinin yoğunluğunu meydana getiren şehirleşme olayı çok eskidir, binlerce yıla varır. Yazılı kayıtları çok eskidir… O takdirde bu iklimi anlayabilmek için bu ülkelerdeki tarihçilerin karşılıklı çalışmalarını birbirlerine öğretmeleri ve vaziyeti kavrayarak birlikte bir tarih yazmaları olabilecekdür. Maalesef gelişmeler böyle olmamaktadır.

İlber Ortaylı – Üç Kıtada Osmanlılar – Osmanlı’yı Yeniden Keşfetmek PDF indir Tıklayın

İlgili Makaleler

Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

Başa dön tuşu