Karl Marx – Kapital, Cilt 2 PDF Oku indir
Karl Marx – Kapital, Cilt 2 PDF Oku indir, e-kitap sitemizde Karl Marx – Kapital, Cilt 2 kitabını araştırdık. Ayrıca Karl Marx tarafından kaleme alınan Karl Marx – Kapital, Cilt 2 kitap özetinin yanı sıra, Karl Marx – Kapital, Cilt 2 pdf oku, Karl Marx – Kapital, Cilt 2 yandex, Karl Marx – Kapital, Cilt 2 e-kitap pdf, Karl Marx – Kapital, Cilt 2 PDF Drive, Karl Marx – Kapital, Cilt 2 Epub gibi indirme linklerini de bulacaksınızdır.
Karl Marx – Kapital, Cilt 2 PDF indir Oku
SERMAYENİN dairesel hareketi 32 üç etapta yer alır ve birinci ciltteki sunuma göre aşağıdaki dizileri oluşturur. Birinci aşama: Kapitalist, meta ve emek pazarında alıcı olarak görülmektedir; parası metalara dönüşür, veya P–M dolaşımından geçer. İkinci aşama: Satın alınan metaların kapitalist tarafından üretken tüketimi. Burada, o, kapitalist meta üreticisi olarak hareket eder; sermayesi üretim sürecinden geçer. Sonuç, üretimine giren öğelerden daha fazla değer taşıyan bir metadır. Üçüncü aşama: Kapitalist, pazara satıcı olarak geri döner; metaları paraya dönüşür, veya bunlar M–P dolaşımı hareketinden geçer. Bu o anki duruma göre para-sermayenin dolaşım formülü şöyledir: P–M … R 33 … M’–P’; burada noktalar, dolaşım sürecinin kesintiye uğradığını, M’ ve P’ ise, M ve P’nin, artı-değer ile artmış (sayfa 35) olduğunu belirtiyor. Birinci ve üçüncü aşamalar, birinci ciltte, yalnızca, ikinci aşamanın, yani sermayenin üretim sürecinin bilinmesi için gerektiği ölçüde ele alınmıştı. Bu nedenle, sermayenin farklı aşamalarında aldığı ve dolaşımının yinelenmesi sırasında bazan büründüğü bazan sıyrıldığı çeşitli şekiller incelenmemişti. Oysa şimdi bu şekiller incelememizin doğrudan doğruya konusudur. Bu şekilleri saf halleri içinde kavramak için, her şeyden önce, bu şekillerin değişmesi ve oluşması ile ilgisi bulunmayan bütün etmenlerin bir yana bırakılması gerekir. İşte bunun için burada metaların yalnız değerleri üzerinden satıldıkları değil, bunun yanı sıra bunun daima aynı koşullar altında olduğu kabul edilmiştir. Aynı biçimde, dolaşım hareketi sırasında ortaya çıkabilecek değer değişiklikleri de dikkate alınmamıştır. I. BİRİNCİ AŞAMA.
P–M 34 P–M, bir para tutarının bir meta tutarına çevrilmesini temsil ediyor; alıcı parasını metalara, satıcılar metalarını paraya çeviriyor. Metaların bu genel dolaşım hareketini bunun yanı sıra bireysel bir sermayenin bağımsız dolaşımında işlevsel bakımdan belirli bir kesit haline getiren şey, esas olarak, hareketin şekili değil onun maddi içeriği, yani para ile yer değiştiren metaların özgül kullanım niteliğidir. Bu metalar öte yandan üretim araçlarıdır, öte yandan, kendilerine özgü nitelikleri, imal edilecek özel türden mallara doğal olarak uyma zorunda bulunan metaların üretiminde kullanılan emek-gücü, malzeme ve personel gibi etmenlerdir. Eğer biz, emek-gücüne E, üretim araçlarına ÜA dersek, satın alınacak metaların toplamı M, E + ÜA’ya eşit olur, veya kısacası M< olur. Bu nedenle, özü yönünden düşünüldüğünde P–M, P–M< formülü ile temsil edilir. Yani P–M, P–E ile P– ÜA’nın bileşiminden ibarettir. Para miktarı, P, iki kısıma ayrılmıştır; bunlardan biri emekgücünü, diğeri üretim araçlarını satınalmaktadır. Bu iki dizi satınalma, birbirinden tamamıyla farklı pazarlara aittir; birisi gerçek anlamıyla meta pazarına, diğeri ise emek pazarına. P’nin kendilerine dönüştüğü metaların nitel bakımdan böylece bölünmeleri dışında, P– M< formülü, bunun yanı sıra çok (sayfa 36) kişiliğistik bir nicel ilişkiyi de temsil eder. Bildiğimiz gibi, emek-gücünün değeri veya fiyatı, onu bir meta olarak satışa arzeden sahibine ücret şeklinde, yani artı-emeği içeren emek miktarının fiyatı olarak ödenir. Sözgelişi, eğer emek-gücünün günlük değeri beş saatlik emeğin üç şilin değerindeki ürününe eşit ise, bu miktar, alıcı ile satıcı içindeki anlaşmade, diyelim on saatlik emeğin fiyatı veya ücreti olarak yer alır. Eğer böyle bir anlaşma örneğin 50 işçi ile yapılmış ise, bunlar, alıcı için günde toplam 500 saat çalışacaklar demektir; bu zamanın yarısı veya herbiri 10 saatlik 25 işgününe eşit 250 saati, yalnızca artı-emeği temsil eder. Satınalınacak üretim aracı miktar ve hacminin, bu emek kitlesinin kullanımına yeterli olması gerekir. Demek oluyor ki, P–M< formülü, yalnızca belli bir miktar paranın, diyelim 422 sterlinin, buna tekabül eden miktarda üretim aracı ve emek-gücü ile değişildiği şeklinde bir nitel ilişkiyi belirtmekle kalmıyor, bunun yanı sıra E, yani paranın emek-gücü için harcanan kısmı ile, ÜA, yani paranın üretim araçları için harcanan kısmı içindeki nicel bir ilişkiyi de belirtmiş oluyor. Bu ilişki ilk etapta fazla emek miktarı ile, belli sayıda emekçinin harcadığı artı-emek miktarı ile belirlenir.
Eğer örneğin bir iplik fabrikasında 50 emekçinin haftalık ücreti 50 sterlin tutuyorsa, eğer haftalık 3.000 saatlik bir emeğin 1.500 saati artı-emek ipliğe dönüşen değer ise, bu 3.000 saatteki üretim araçlarının değeri için 372 sterlin harcanması gerekir. Çeşitli sanayi kollarında ek emek kullanılmak suretiyle, üretim araçları şekilinde ne kadar ek değere gereksinme duyulacağını burada ele almanın yeri yoktur. Önemli olan nokta, paranın, üretim araçları için harcanan kısmının -P–ÜA ile satın alınan üretim araçlarının- mutlaka yeterli miktarda olması, yani ilk etapta ona göre hesaplanmış olması, uygun miktarda saptanmış bulunmasıdır. Başka bir deyişle, üretim araçları miktarının, kendisini ürüne dönüştürecek emek miktarını emmeye yetecek kadar olması gerekir. Eğer eldeki üretim aracı yeterli değilse, satın alanın tasarrufundaki emek fazlası kullanılamayacak ve emek üzerindeki tasarruf hakkı boşa gidecektir. Yok eğer, üretim aracı miktarı elde bulunan emekten yüksek ise, bunlar, emek ile doymuş hale getirilemeyecek, ürüne dönüştürülemeyecektir. P–M < tamamlanır tamamlanmaz, alıcının tasarrufunda bazı yararlı nesnelerin üretimi için gerekli üretim araçları ile (sayfa 37) emek-gücünden daha fazlası bulunur. Emekgücünü akıcı hale getirmekte daha büyük olanağa veya bu emek-gücünün değerinin yerine konulması için gerekli olandan daha büyük bir emek miktarına sahiptir; bunun yanı sıra, bu miktardaki emeğin gerçekleşmesi veya maddeleşmesi için gerekli üretim araçlarına da sahiptir. Bir başka deyişle, onun tasarrufu altında, şimdi, üretimin öğelerinden daha büyük değerde nesnelerin üretimini gerçekleştirecek etmenler, yani artı-değeri içeren bir meta kitlesinin üretimi için gerekli etmenler mevcuttur. Para şeklinde yatırdığı değer, şimdi, (metalar halinde) artı-değer yaratan bir değer olarak, maddi bir şekile bürünmüştür. Kısa olaraksı, değer, burada, değer ve artı-değer yaratma gücüne sahip üretken sermaye durumunda veya şekilinde bir varlık halindedir. Bu biçimdeki sermayeye biz R diyelim.
Şimdi R’nin değeri, E + ÜA’ya eşittir ve bu da E ve ÜA ile değişilen P’ye eşittir. P, R’nin aynı sermaye-değerindedir, fakat değişik bir varoluş şekiline sahiptir; o, para durumunda veya şekilinde sermaye-değerdir, yani para-sermayedir. P–M< veya genel şekiliyle P–M, bir miktar meta satın alınması, genel meta dolaşımındaki bu hareket, demek ki, bunun yanı sıra -sermayenin bağımsız dolaşımında bir aşama olarak- sermaye-değerin kendi para-şekilinden, üretken şekiline dönüşmesi oluyor. Daha kısacası, para-sermayenin, üretken sermayeye dönüşmesi oluyor. Burada irdelediğimiz dolaşım diyagramında para, sermaye-değerin ilk taşıyıcısı olarak görünüyor ve para-sermaye, bundan dolayı, sermayenin yatırıldığı şekili temsil ediyor. Para-sermaye şekilindeki sermaye, para işlevini görebilecek bir durumdadır, ve bu durumuyla, evrensel satınalma ve evrensel ödeme aracı işlevlerini yerine getirir. (Son sözü edilen ödemede, emek-gücü, ilkönce satın alındığı halde, karşılığı, faal duruma geçirilmeden ödenmez. Üretim araçlarının pazarda hazır bulunmaması, önceden sipariş edilme zorunda kalınması ölçüsünde, P–ÜA şekilindeki para, aynı biçimde ödeme aracı olarak iş görür.) Bu olanak, para-sermayenin sermaye oluşundan değil, para oluşundan ileri gelir. Bunun yanı sıra, para şekilindeki sermaye-değer, para işlevleri dışında herhangi bir işlevi yerine getiremez. Para işlevini sermayenin işlevine çeviren şey, bunların sermaye hareketinde oynadığı belirli roldür, ve bundan dolayı, bunun yanı sıra, bu işlevlerin (sayfa 38) iş gördükleri aşama ile sermaye dolaşımının diğer aşamaları içindeki iç bağıntıdır. Misal verilecek olursa burada ele aldığımız durumda para, buluştuklerinde üretken sermayenin maddi şekilini temsil eden metalara dönüşmüştür, ve bu şekil, zaten gizil ve potansiyel olarak kapitalist üretim sürecinin sonucunu içerir. P–M< ifadesinde, para-sermaye işlevini yerine getiren paranın bir kısmı, bu dolaşım hareketini tamamlamak suretiyle sermaye niteliğini yitirdiği, ama para özelliğini koruduğu bir işlevi üstlenmiş olur. ara-sermaye P’nin dolaşımı, P–ÜA ve P–E’ye, yani üretim araçları satın alınması ve emek-gücü satınalınmasına bölünmüştür. Bu sözü edilen sürecin kendisini gözlemleyelim.
P–E, emek-gücünün kapitalist tarafından satın alınmasıdır. Bu, bunun yanı sıra, emek-gücünün -ücret şekili kabul edildiğine göre, biz, buna, burada emeğin diyebiliriz- sahibi bulunan emekçi tarafından satılmasıdır. Burada alıcı için P–M (= P–E) ne ise, diğer bütün satınalmalarda olduğu gibi, E–P (=M–P) satıcı (emekçi) için odur. Onun emek-gücünü satmasıdır. Bu, dolaşımın ilk aşaması, veya metaın ilk başkalaşımıdır. (Buch I, Kap. III, 2a.) 35 Bu, emek satıcısı için, metaının para-şekile dönüşmesidir. Emekçi, böylece elde ettiği parayı gereksinmelerini gidermek için, tüketim nesneleri için, gerekli metalara ağır ağır harcar. Bundan dolayı emekçinin metaının dolaşımının bütünü, E–P–M olarak görülmektedir; yani önce E–P (= M–P) ve sonra P–M şeklinde, metaların basit dolaşımı genel şekili içersinde, M–P–M olarak kendini gösterir. Bu durumda para yalnızca geçici bir dolaşım aracı, bir metaın bir diğeri olan ile değişiminde fakat bir araçtır.
