Kültür Tabiat Varlığı – Define Kavramları ile İzinsiz Araştırma, Kazı ve Sondaj Yapmak Suçları PDF indir

Kültür Tabiat Varlığı – Define Kavramları ile İzinsiz Araştırma, Kazı ve Sondaj Yapmak Suçları Kısa Özet

Ülkemizin Dünya üzerindekicoğrafi ve jeolojik konumu göz önüne alındığında tarih öncesi devirlerdenbuyana bir çok medeniyet tarafından kullanımını zorunlu kılmıştır. Bu kullanımçoğu zaman büyük yerleşik uygarlıklar düzeyinde olduğu gibi, kavimler göçü yoluşeklinde olduğu da bilinmektedir. Her iki durumda için, ülkemiz insanlığınortak miraslarına ev sahipliği yapmıştır. Bu kalıtların bir kısmı toprağınaltında kültür katmanlarında gizliliğini korumuş, bir kısmı da eski çağlardanberi tüm olumsuz koşullara rağmen zamana direnerek anıt olma özelliğinisürdürmektedir. İnsanlık tarihinin kesintisiz tüm evrelerinde yaşam sürdürülmüşbir toprak parçasına sahibiz. Anadolu topraklarının hemen hemen her yeri farklıuygarlığa ev sahipliği yapmıştır.

Teknolojinin gelişmesine paralel olarak,doğanın/çevrenin çok bi hayli hızlı kullanılması sonucu kirletilmesi ve yok edilmesisürecinde en fazla etkilenen doğal ve tarihsel mirastır. Buna bağlı olarakdağınık bir yaşama geçmiş olan toplumumuzun yaşam şekili ve toplumsalilk kezri de değişmiştir. Modern üretim tarzının alt yapısı ve git gide artan nüfusile birlikte, ülkemizde hemen hemen müdahale edilmemiş toprak parçası yok denecekkadar azdır. Aynı zamanda, insanlarımızın kültür mirası hususundaeğitimsiz/bilgisiz olması, kısa yoldan para kazanma arzusu gibi bazıetkenlerden dolayı hem kültür ve tabiat varlıkları yeterince korunamıyor hem debu konuyla ilişkili suçların işlenmesinde artış meydana gelmesine nedenoluyor.

Geçmişi binlerce yıladayanan uygarlık tarihimiz içinde, doğrudan yahut doğa ile birlikte yaratılmışolan bu değerler, çeşitli nedenlerle ve giderek git gide artan bir hızla yok olmasürecine girmiştir. Bu nedenle, söz konusu değerlerin korunarak gelecekkuşaklara aktarılabilmesi maksadıyla yasalar çıkarılmış ve konu ile alakalıkurumlar oluşturulmuştur.

Ülkemizde kültürvarlıklarının muhafaza edilmesi yönünden ilk düzenlemenin 1906 tarihinde yürürlüğekonulan *Asar-ı Atika Nizamnamesi*ile başladığı kabul edilmektedir. 1914 senesinde çıkarılan *Muhafaza-i Abidat Nizamnamesi* ile de taşınmaz kültür varlıklarınınmuhafaza edilmesi amaçlanmıştır.

Cumhuriyet zamanında ise,1931 senesinde eski eserlerin muhafaza edilmesina yönelik önlemlerin belirlenmesimaksadıyla bir komisyon kurulmuştur. Korumanın çevre boyutunun gündeme gelmesi,1944 senesinde *Eski Eserler ve Müzeler Birinci Danışma Komisyonu*nuntoplanmasıyla gerçekleşmiştir. Bunun yanında kültür ve tabiat varlıklarıyla alakalıyeni tanımlar yapılırken, tespit ve tescil işlemlerinin önemi belirlenmiş veimar çalışmalarının koruma ile alakalı olması gerektiği önem elde etmiştir.

1951 senesinde kurulan*Gayrimenkul Eski Eserler ve Anıtlar Yüksek Kurulu*, koruma ile alakalı ilkelerive müdahale şekillerini belirlemek, proje bazında karar vermek gibi moderngörevler üstlenmiştir. Bu kurul ülkemizin yapılaşma ve kentleşme süreci içindetarihsel ve geleneksel çevrenin muhafaza edilmesi problemlerinin çözümünde mühim roloynamıştır.

1973 senesinde kültür vetabiat varlıklarının muhafaza edilmesi, bakımı ve değerlendirilmesine ilişkin modernkavram ve yaklaşımları içeren *EskiEserler Yasası* çıkarılmıştır. Böylelikle, taşınmaz kültür varlıklarınınmuhafaza edilmesinda tek yapı ölçeğinin bunun yanında, bu yapıların bir aradaoluşturdukları çevrenin bir bütün olarak muhafaza edilmesi ve yaşatılması hususu önemelde etmiştir. 1983 senesinde çıkarılan *2863sayılı Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kanunu* ve bu kanundaki bazıdeğişikliklere ilişkin 1987 senesinde çıkarılan 3386 sayılı Kanun ile taşınmazkültür ve tabiat varlıklarıyla alakalı kavramlar geliştirilmiş, karar ve denetimmekanizması olarak koruma kurulları oluşturulmuştur.

Kültür ve tabiat varlıklarının korunmaları içinalınan önlemlerin zaman içinde yetersiz kalmasından dolayı, çağın gereğineuygun hale getirilebilmesi adına mevcut yasa ve alakalı yönetmeliklerin daha daetkinleştirilebilmesi için 2863 sayılı Kültür ve Tabiat Varlıklarını KorumaKanunu, 27.07.2004 gün 25535 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğegiren 5226 sayılı Kanunla yeniden düzenlenmiştir. Söz konusu Kanun ile korumaamaçlı imar planları, kazanılmış haklar, Koruma Yüksek Kurulu ve KorumaKurulları ile kamulaştırma, zilyetlik gibi mülkiyet konularında düzenlemeleryapılmıştır. Ayrıca, korumacılık hususunda yerel yönetimlere bazı yetki vesorumluluklar verilmiş, tescilli yapıların onarımı hususunda mali katkısağlamak maksadıyla yeni kaynaklar oluşturulmuş ve tescilli yapılara muafiyetlerve katkılar getirilmiştir.

KTVKK m. 74’te 23.01.2008tarih ve 5728 sayılı Kanun[1] m. 416ile değişiklik yapılmıştır. İlgili maddenin söz konusu değişiklikten öncekihali ise şu biçimdeydi: *Ruhsatsız sondajve kazı yapanlara, iki yıldan beş yıla kadar ağır hapis ve ellibin litadanikiyüzbin liraya kadar adli para cezası; izinsiz define araştıranlara da biryıldan beş yıla kadar ağır hapis ve yirmibeşbin liradan yüzbin liraya kadaradli para cezası; izinsiz inceleme yapanlara ellibin liradan ikiyüzbin lirayakadar adli para cezası verilir. Bu fiilleri yurt dışına kültür varlıklarınıkaçırma maksadıyla yaptıkları anlaşılan ve bu fiili işleyenler kültürvarlıklarının muhafaza edilmesinda görevli bireyler ise bu maddede yazılı cezanın ikikatı verilir. Bu bireylerin ellerinde bulunan kültür varlıkları, bedelödemeksizin alınıp, alakalı müzelere teslim edilir.* Çalışmamızda KTVKK m. 74’ündeğişiklikten önceki haline değinilmeyecek olup, yalnızca güncel hali kapsamı içindeaçıklamalarda bulunulacaktır.

Ülkemizde yaygın biçimde işlenen 2863 sayılıKanunun 74. maddesinde tertip edilen izinsizaraştırma, kazı ve sondaj yapma suçu ile alakalı içtihat birliği sağlamak,bu noktada alakalı mahkemelere/uygulayıcılara yol göstermek, ceza hukukualanında bir boşluğu doldurmak ve alakalı suç tipiyle alakalı ardındanyapılacak çalışmalara kaynak oluşturmak adına söz konusu eserimizi oluşturmayakarar verdik. Öğreti ve uygulama adına faydalı olmasını diliyorum.

Kültür Tabiat Varlığı – Define Kavramları ile İzinsiz Araştırma, Kazı ve Sondaj Yapmak Suçları PdF indirmek için Tıklayın