Sadreddin Konevi Kitaplığı – Sadreddin Konevi’de Bilgi ve Varlık PDF indir

Sadreddin Konevi Kitaplığı – Sadreddin Konevi’de Bilgi ve Varlık Kısa Özet

Sufiler manevi tecrübelerini anlatmak için birbiriyle irtibatlı üç terim kullanmıştır: vecd, vücud ve tevacüd. Vecd veya vücûd, ilk kez bir şey bulmak, bilmek, tevacüd ise bulmak için insanın kendini zorlaması demektir. Tasavvufun teorik gelişimiyle paralel olarak sûfinin vecd halinde bulduğu veya bulmak için kendini zorladığı hali anlatan vücud, felsefe ve kelamda aşina olduğumuz varlık manasına doğru bir anlam gelişmesi kazanmış olsa bile sufiler varlık ile bilmek veya bulmak içindeki ilişkiyi her zaman korumuştur.

Bu meyanda varlık ve bilmek içindeki ilişki bir neden-sonuç, hatta madde-suret ilişkisi gibidir. Sadreddin Konevi, varlığı mutlak anlamda kullandığında Tanrı’yı kasteder. Bu anlamda varlık veya Tanrı, Metafizik’in konusudur. Bu yaklaşım, başından beri kendilerince yahut başkaları tarafından varlığın birliği diye isimlendirilen bir öğreti etrafında teşekkül etmiş bir ekolün ana düşüncesi haline gelmiştir. Konevi varlık ve bilgi içindeki bu ilişkiyi sürdürür ve sözgelimi Tanrı’ya varlık demenin bilgi ve bundan dolayı sınırlama ve tanımlama manasına geldiğine dikkat çeker. Bu yönüyle sûfiler için bilmek ve varlık, birbirini ‘gerektiren’ iki şeydir.

En genel kavram olması itibariyle kendinden başka bir şey ile tanımlanamayan varlık başta Tanrı olmak üzere içinde insanın da olduğu bir gerçekliği tasvir eder. Bilgi ise insanın, bunun yanı sıra bir parçasını teşkil ettiği, bu genel gerçeklikle ilişkisini tanımlar. Varlık-bilgi ilişkisi Mutlak Varlık’ın tecellisiyle de izah edilebilir. Buna göre ilk kez mutlaklık bilgi dışı olmak demektir. Mutlak Varlık’ın bilinmeye yönelmesi ise taayyün, takayyüt, tecelli vb. gibi balakayla ve tanımlamayla alakalı terimlerle ifade edilir. Bunların hepsini kapsayan terim ise nüzul ve tenezzüldür. Varlığın taayyünü tenezzül, buna karşın insanın seyr ü sülük macerasınde yukarı doğru terakkisi ise uruc-mirac terimleriyle ifade edilir. Konevi’nin bilgi ve varlık görüşünü araştırmak, en genel ifadesiyle Konevî’nin Metafizik anlayışını araştırmak; Tanrı, alem, Tanrı-alem ilişkileri, ilahi isimler, insan, nefs teorisi, varlıklar arası ilişkiler vb. görüşlerini ayrı ayrı ele almak demektir.

– Ekrem Demirli

Sadreddin Konevi Kitaplığı – Sadreddin Konevi’de Bilgi ve Varlık PdF indir Tıklayın