İbn Fazlan Seyahatnamesi PDF indir

İbn Fazlan Seyahatnamesi Kısa Özet

Hicrî 308 (920-921 m.) yılı dhadiselerinda İslâmiyet`i yeni kabul etmiş olan Etil (Volga) Bulgarları hükümdarı İlteber Almuş, Abbasî halifesi Muktedir-billâh`a, Abdullah b. Baştû el-Hazarî adında birini elçi göndermişti. Bulgar hükümdarı bu elçi ile gönderdiği bir mektupta, halifeden hükümdarlığının meşruiyetinin tanınmasını, Bulgarlara İslâmiyet`i öğretecek fakihler ve muallimler gönderilmesini, Hazarlara karşı mü­dafaada kullanılacak bir kalenin inşaatında harcanmak için para yardımında bulunulmasını istemekteydi. Bunun üzerine halife, Bulgar hükümdarına istediği şeyleri götürecek cevabî bir elçi heyetinin gönderilmesini kararlaştırdı. Elçilik heyetinin tertiplenmesi ve gönderilmesi için Saray Ağası Nezîr el-Haramî vazifelendirildi. Nezîr el-Haramî gerekli çalışmaları yaptıktan sonra elçilik vazifesine kendi azadlısı Sevsen el-Rassî`yi tâyin etti. Onun maiyyetine, elçilik heyetinin gideceği ülkeleri iyi ta­nıyan Tegîn el-Türkî ve Bâris el-Saklâbî adlarında, hilâfet sa­rayında bulunan iki vazifeliyi verdi.

Bulgarlara giden bu elçilik heyetinde, halife ve veziri adına gönderilen mektupları okumakla, armağanleri vermekle, fakihlere ve muallimlere başkanlık etmekle görevli Ahmed b. Fazlân adında bir divan kâtibi de bulunmaktaydı. Bağdadlı büyük bir aileye mensub olan bu zâtın yaşamı ile ilgili eserinde verilen bilgilerden başka herhangi bir malûmata sahip değiliz. Ese­rinden anlaşıldığına göre, onun elçilik heyetindeki yeri Sevsen el-Rassî`den de mühimdi. Bu sefaret esnasında birinci derecede rol oynamış olan bu kâtip (İbn Fazlân) geçtikleri yerlerde gördüklerini ve başlarına gelenleri kaydetmiş, Bağdad`a döndükten sonra sefaretin cereyanını, elçilik heyetinin geçtiği ül­kelerin idarelerini, dinlerini, yaşayış tarzlarını ve âdetlerini an­latan son derece mühim bir eser kaleme almıştır. Onun bu kitabı yazmasının en büyük sebebi, önceden hilâfet sarayında gördüğü Türklerin, Türk ülkeleri ile ilgili anlattıkları enteresan şeylerin ve gördüklerinin gerek kendisi, gerekse muhiti üzerinde uyandırdığı merak olmalıdır. Kitapta anlattığı gibi o, önceden Tegîn`den ve yaşadığı muhitte bulunan Türklerden Türk ülkeleri ile ilgili bazı bilgiler edinmişti. El-Rihle (Seyahat­nâme) adını verdiği ve İbn Fazlân`ın iyi bir gözlemci ve üslûpçu olduğunu gösteren bu eser, Türk tarihi yönünden çok mühim kaynaklardan biridir. Açıklamalardan da anlaşılacağı üzere, bu eserde eski Türklere ve kuzey ülkelerine dâir verilen bilgilerin doğruluğu diğer Ortaçağ müelliflerinin ve yakın günlerdeki sey­yahların yazdıklarıyla doğrulanmaktadır. Bunun yanında, Bul­gar ülkesinde gördüğü bazı şeyler ile ilgili verdiği bilgilerde ol­duğu gibi, hadiseleri anlatırken bazı mübalâğalara kaçmıştır.

İbn Fazlan Seyahatnamesi PdF indirmek için Tıklayın