İslam Hukukunda Yargılama Etiği ve İlkeleri PDF indir

İslam Hukukunda Yargılama Etiği ve İlkeleri Kısa Özet

Bu çalışma, İslâm yargılama hukukunun temel ilkelerini ve bu ilkelerin ahlak ile ilişkisini konu edinmektedir. Bilindiği gibi İslâm’ın sosyal hayattaki en temel amaçlarından birisi de adâleti gerçekleştirmektir. İslâm, adaletin ikamesini kamu düzenini tesis ve elde etmenin en temel koşulu olarak görmektedir. Haklı ve haksızın bilinmesini amacında olan yargılama işlevi ise, bunun yanı sıra her hak sahibine hakkının verilmesini sağlamaya vesile olması hasebiyle adâletin tesisinde çok mühim bir fonksiyona sahiptir. Bu itibarla, yargılamada nesnel kriterlerin esas alınması ve bu kriterlere referans teşkil eden temel ilkelerinin belirlenmesi gerekir. Zira yargılama sürecinde birey ile birey, birey ile toplum içinde hak çatışmasının vukuu söz konusudur. Bundan dolayı yargılamada hukuk-ahlak ilişkisi son derece önem kazanmaktadır. Nitekim İslâm hukukunda da vicdan, ahlak ve dinî sorumluluk çok mühim bir yer tutmaktadır. Modern zamanlarda ise, hukukta ahlaka dönüş eğiliminin gözle görülür bir biçimde güçlendiğine tanık olunmakta ve bu eğilim daha ziyade ülkeler arası hukuk zemininde adâlet talep etmenin en temel insan haklarından biri olduğu teziyle paralellik arzetmektedir. Son zamandaki yeni düzenlemelerin daha ziyade yargılama hukuku alanında gerçekleştirilmiş olması da hukukta ahlaka dönüş olgusunu teyit etmektedir.

Klasik kaynaklarda, İslâm hukukunda yargılamanın temel ilkelerine ve bu ilkelerin tazammun ettiği ahlaki prensiplere dair çok sistematik ve etraflı bir malumat mevcut değildir. Bunun yanında alakalı kaynaklarda bulunan *edebü?l-kâdi* ve *âdâbu?l-kazâ başlıkları altında bu konuya temas edildiği görülür. Bura-daki *edebü?l-kâdi* tabiri, hâkimde bulunması gereken ahlaki vasıfları ifade eder. *Adâbu?l-kazâ* tabiri ise yargılama süre-cinde dikkate alınması ve uyulması gereken temel prensipleri ifade eder. Bu tabirlerin içeriğini oluşturan hususlar tarihsel zamanda yargı teşkilatı ve yargılama hukuku bağlamında müstakil bir ilim dalına dönüşmüştür. Nitekim şimdilerde de bu alanla alakalı olarak, *İslâm Muhakeme Hukuku*, *İslâm Adliye Teşkilatı* ve *Bir İspat Vasıtası Olarak Şehâdet* gibi muhtelif bilimsel-akademik çalışmaların yapıldığı görülmektedir. Lakin bu çalışmaların genelde tarihsel tecrübeden yola çıkarak daha ziyade hukuk tarihi ekseninde yoğunlaştığı dikkati çekmektedir. Bu durum, konunun ahlaki boyutunun halen araştırılmaya muhtaç olduğunu göstermektedir.

İşte bu mülahazadan hareketle kendi alanında bir boşluğu doldurmak maksadıyla hazırladığımız bu çalışmada, başta hâkim olmak üzere davâcı, davâlı, tanıklar ve vekiller dahil bütün sujelerin yargılama sürecinde uymak zorunda oldukları ahlaki kaideleri ve bu kaidelerin vahiy kaynaklı dayanaklarını ele alıp araştırmaya koyulduk. Yargılamanın merkezinde bulunan hâkim, adâleti dağıtmakla mükellef kılınmış olması hasebiyle diğer bütün sujelerden fazla daha farklı ve mühim bir seviyeye sahiptir. Bundan dolayı hâkimin ahlâkî ve mesleki açıdan sahip bulun-ması gereken vasıflar ile hâkimle alakalı hükümler birinci bölümde ele alınmıştır. İkinci bölüm davanın usul ve mahiyeti çerçe-vesinde alakalı tarafların uyması gereken hukuki ve ahlaki kural-lara tahsis edilmiştir. Üçüncü bölüm ise hem teorik olarak hem de İslâm tarihinin muhtelif dönemlerine ait bazı uygulama emsallarinden hareketle nesnel bir yargılamanın dayandığı temel ilkeler ele alınmış ve bu ilkelerin insan haklarıyla ilintisi üzerinde durulmuştur.

İslam Hukukunda Yargılama Etiği ve İlkeleri PdF indirmek için Tıklayın